Masyarakat melayu Sarawak boleh dikatakan mempunyai ciri tradisional dan budaya yang tersendiri berbanding negeri-negeri lain dalam Malaysia . [ masyarakat məlaju sarawaʔ bo.leh dikatakan məmpuŋai ciri t͡ʃɹʌdiʃənal dɑ̃ɫ  budaja iaŋ tərsəndiri bərbandiŋ nəgəri-nəgəri leɪn dalam ma'laɪzɨa . ]Budaya melayu yang terdapat di sarawaak ialah berpakaian kemelayuan, bertudung , memakai kain yang rapat sekali yang digelar purdah .[budaja məlaju iaŋ tərdapat di sarawaʔ ialah bərpakaian kəməlajuaan , bərtuduŋ , məmakai ka.ʔin iaŋ rapat sə.ka.li Iaŋ digəlar pə:də.] Namun sejak kebelakangan ini , gaya berpakaian mula berubah-rubah iaitu tudung dulu dipakai sarung supaya orang tidak tengok tetapi sekarang orang pakai purdah terutama hendak menghadiri majlis kenduri , nikah kahwin dan doa selamat .[namun səjaʔ kəbəlakaŋan ini , ga.ja bərpakaian mula bərubah-rubah iaitu tuduŋ du.lu dipakai saroŋ supajə o.raŋ tidaʔ tengoʔ tətapi səkara ŋ o.raŋ pakai pə:də tərutama həndaʔ məŋ.ha.dir.i madʒlɪs kənduri , nikah kahwin dɑ̃ɫ doa səlamat ]  Masyarakat di Sarawak mempunyai banyak etnik dan lebih daripada tiga puluh etnik yang berdaftar.[ Masyarakat di sarawaʔ məmpuŋai baŋak etnik dɑ̃ɫ  ləbih daripada tigə puloh etnik iaŋ bərdaftar]Keistimewaan masyarakat melayu ialah pada musim perkahwinan .[kəistimewaan masyarakat məlaju ialah pada mu.sim pərkahwinan ]Sebagai contoh , musim perkahwinan itu diadakan banyak acara sebelum dikahwinkan .[səbagai contoh , mu.sim pərkahwinan iʈu diadakan baɲak at͡ʃarə səbəlum dikahwinkan ]Bermula dengan acara akad nikah yang diadakan pada hari jumaat , disertai dengan mengantung kelambu , kemudian barulah diadakan hari persandingan pada hari ahad . [bərmula də.ŋan at͡ʃarə akad nikah iaŋ diadakan pa:də hari d͡ʒuma(ʔ)at, disərtai də.ŋan məŋgantuŋ kəlambu, kəmudian barulah diadakan hari pərsandiŋan pa:də hari ahat .] Pada malam sabtu hari jumaat selalunya diadakan di kampung atau rumah sendiri majlis bergendang dan bertandak atau dipanggil joget dan gendang melayu Sarawak . [pa:də malam saptu hari d͡ʒuma(ʔ)a sə.la.luŋa diadakan di kampoŋ atau rumah səndiri madʒlɪs bərgendaŋ dɑ̃ɫ bərtandaʔ atau dipaŋgil joget  dɑ̃ɫ gəndaŋ məlaju sarawaʔ ] Jika majlis perkahwinan melibatkan pengantin melayu sama melayu maka pengantin lelaki akan pergi ke rumah pengantin perempuan . [d͡ʒikə madʒlɪs perkahwinan məlibatkan pəŋantin məlaju sama məlaju maka pəngantin ləlaki a.kan pər.gi kɛ rumah pngantin pərəmpuan ]Yang istimewanya , pengantin lelaki akan menghantar rombongan sehingga dua , tiga bas ke kampung pengantin perempuan dan di pihak perempuan pula akan menyambut pengantin lelaki dengan meriah . [ Iaŋ istimewaŋa , pəŋantin ləlaki a.kan meŋhantar romboŋan səhiŋga duə , tigə bas kɛ kampoŋ pəngantin pərəmpuan dɑ̃ɫ di pihak pərəmpuan pu.lə a.kan məŋambut pəŋantin ləlaki də.ŋan məriah ]Salah satu contoh adab -adab melayu yang ada ialah dulu pengantin wanita suka berpakaian sepasang atau sedondon dan keluarga mesti sapasang warna contoh , merah , hijau dan kuning .[salah satu contoh abad-abad məlaju iaŋ adə iəlah du.lu pəŋantin wa.ni,ta su.ka bərpakain səpasaŋ atau sədondon dɑ̃ɫ kəlua(r)gə mesti səpasaŋ wanə contoh , merah , hid͡ʒau dɑ̃ɫ kuneŋ .]Pada bulan puasa pula diadakan makan bersama keluarga atau digelar sungkai apabila tiba waktu berbuka . [pada bulan puasa pu.lə diadakan makan bərsama kəlua(r)gə atau digəlar suŋkai apabila tiba waktu bərbuka ]Bersungkai juga pernah diadakan di rumah sedara mara , surau dan masjib .[bərsuŋkai d͡ʒugə pərnah diadakan di rumah sədara mara , surau dɑ̃ɫ masjib ]Apabila hari raya Adilfitri amalam kunjung-mengunjungi masih diamalkan di Sarawak .[apabila hari rajə adilfitri amalan kunjuŋ -meŋunjuŋi ma.sih diamalkan di sarawaʔ ]Masyarakat melayu Sarawak akan mengutamakan kunjung-mengunjungi orang tua terlebih dahulu .[masyarakat məlaju sarawaʔ akan meŋutamakan kund͡ʒuŋ-meŋund͡ʒuŋi o.raŋ tuə terləbih dahulu ]Misalnya , ayah atau ibu akan membawa anak-anak ke rumah nenek hingga ke hari lima belas . [misalŋa , ajah atau ibu a.kan məmbawa anaʔ anaʔ kɛ rumah neneʔ hiŋga kɛ hari limə bəlas]Hari yang penting untuk ziarah ialah pada hari pertama hingga ke tujuh .[hari iaŋ pentiŋ untoʔ ziarah iəlah pada hari pər.ta.ma hiŋga kɛ tud͡ʒoh]  Sepanjang hari pertama hingga lima belas memang meriah dengan bermula menziarahi ibu bapa yang duduk jauh dan acara kunjung-mengunjungi bermula pada awal pagi .[səpand͡ʒaŋ hari  pər.ta.ma hiŋga limə bəlas memaŋ məriah də.ŋan bərmula mənziarahi ibu ajah Iaŋ dudoʔ cd͡ʒaoh dɑ̃ɫ at͡ʃarə kund͡ʒuŋ-meŋund͡ʒuŋi bərmula pada awal pagi]Selepas selesai menziarahi keluarga yang terdekat barulah acara ini teruskan ke menziarahi sahabat handal .[sələpas sələsai mənziarahi kəlua(r)gə iaŋ tərdəkat barulah at͡ʃarə ini təruskan kɛ mənziarahi sahabat handal]Akhir sekali , tarian melayu asli mengikut rentak nyanyian . Tarian melayu asli ditarikan dengan lemah lembut dan gemalai .[akhir sə.ka.li , tarjan məlaju asli meŋikut rəntaʔ ŋaŋian . tarjan məlaju asli ditarikan də.ŋan ləmah ləmbut dɑ̃ɫ gəmalai]Tarian kedua ialah zapin , pernah satu ketika dahulu temasya luak kali gantang , orang berzapin di dalam perahu .[tarjan kədua iəlah zapin , pərnah satu kətika dahulu təmasya luaʔ kali gantuŋ , o.raŋ bərzapin di da.lam pərahu]Mereka dipakaikan kompang dan zapin di dalam perahu dalam tahun lima puluh an atau enam puluh an. [mərekə dipakaikan kompaŋ dɑ̃ɫ zapin di da.lam pərahu da.lam tahon limə puloh æn atau ənam puloh æn]

Asra     : Ambo nok tanyo mengenai sejaroh cerita ore kelate dulu-dulu, ado dop cerito tradisi hop ore masih dok sebut pah lonie?Zahran : Buleh, hok setakat ni lah hok sayo beso-beso dengar, hok paling sshohor, hok ore tua brehi cerito ko budayo-budayo sapa lonim saya ingak, pertamonya cerito pasal Puteri Sakdong dengae Cik Siti Wae Kembae.Asra     : Buleh ttere sikit dok cerito pasal gapo?Zahran : Puteri Sakdong tu, dio ni anok akat kepado Cik Siti Wae Kembae, dio ni nok kato comei sangak, dia ni dipeliharo oleh Cik Siti Wae Kembae tu jak keik lagilah sapa tahap Rajo Sie nok gi ambik diyo nok wak bini, walaupun pada masa tu dio ni bini ore doh. Sapa ko tahap, Rajo Sie ni gi sere kawase perintoh Puteri Sakdong dengae tok laki dio/ suami diyo tuh. Baiknya hati Puteri Sakdong ni, dio tok tegamok nok kelih rakyat dio sekso, keho tindah, rama mati gapo, dio seghoh kepado Rajo Sie tersebut pah tu dio ikutlah Rajo Sie tu balik ko negeri sie nak jjadi ko ceritonyo, tok lamo tuh, Rajo Sie pun sakek, puah dok berubat doh, nok gi dekak ko Puteri Sakdong, koho sakek, sapa lah diyo ambek keputusae lah kali kata kelik semula Puteri Sakdong tuh ko negeri kelate.    Ado dua versi lain-lain, bilo Putri Sakdong balik ko negeri kelate tuh, ado kato Raja Abdullah, suami Puteri Sakdong ado are baru pah tu cerito pasal fitnah dan kesetiaae dale perhubungae.Asra     : So logi?Zahran : Cerito Cik Siti Wae Kembae ni kalu dale rakyat kelate ni meme ssohor lah, Cik Siti Wae Kembae ni diyo ni satu-satunyo pemerintah pompue dale pemerintahan negeri kelate, ado ore kelate kato, Cik Siti Wae Kembae ni pemerintoh ke-anae anok- beranok Sultae Iskandar Shah maso tulah, nama asal dio bbena Wae Kembae jah tapi buleh gelarae ‘Siti’ tuh sebak maso tuh negeri kelate sgoho dengae perdagangae.  Asra     : Ore kelate ado permainae tradisi dop?Zahran : Banyok bbena mene’nyo, antaranyo, hok sapa loni ore duk main nyo wau bulea dengae gasin’, mene ni ore tok main sokmo-sokmo, diyo ado musim-musim diyo.Asra     : Buleh ttere sikit dop wau bullae tu skalo ore mmain ghano?Zahran : Diyo sampo joh dengael aye-laye, tapi diyo kena mmain rama-rama pah tu kena gagoh, sebak wa bulea saiz diyo tok samo dengae laye-laye biaso, diyo besa sikit pastu berat sikit, maso ore main tuh, sekalo maso lepah musim nuai padi, diyo jadi kawasae lape kea, sebak tu ore wau main, kalu nok gi kelih gak sekalo di kawasae pata cahaya bullae.Asra     : Kalu gasin’ tu ghano pulak?Zahran : Gasin’ pulok, kalu di kelate, dia istimewa sikit, sebak dio ado dua jenis gasing, so kito panggil gasing panoh, so lagi kito panggil uriPertamonyo, gasin panoh ni, ore main dale kumpulae, kalu dale kelate gak, dio nok wau mapuh, nok katok gasing pihok lawe sapa pecoh paling kure pun, sapa gasing pihak lawe tu beretiPahtu gasing’ uri pulok, ore mmiain untok tanding gasin’ sapo hok paling lamo mmusing

[ aa  radan  kau  muhamad  faid  bɪn  wahap  ][ umᴐ  uɭan  bəɭəs  taun ][ aaa  kədap  ŋah  kampᴐŋ  dʒəridʒəh  bəɭawaɪ, sarawak ][ aaa  ækəˈdɛmɪk ˈbækˌgraʊnd  səkᴜlah  rəndah  ŋah  s k    abaŋ mənəŋah  ŋah  s m k  bəlawai,  asasi  junimas ][ ɭiæn  ɪh  tidʒau  ŋah  junimas ][ kau  kəban  kəlakəɹ  təɭau  ᴐŋ  bahasa  məɭæju,  məɭanau  ŋan  bahasa  iŋgəris ][ uaŋ  kəluarga  kau  kamɛk  kəlakɘr  uaŋ  bahasa  məɭanau  lah ][ aaa  aa  fɜrst,  cərita  pasəl  tugau ][ tugau  ɪh  kənəɭ  nawan  səbagai  radʒah  məɭanau ][ tugau  nuan  pəɭᴐk  bijas  ajaŋ ][ tugau  ɪh  nuan  kuwasa ][ tiaŋ  ɭəbuk  dun,  tiaŋ  ɭəbuk  lalau  dun  tərlalu  ajaŋ ][ mun  dʒapah  la  tuau  lai  cuba  bak  ŋukuɹ  tiaŋ  dun,  dʒᴐŋ  pəməluk  du  pun  mæj  labiʔ ][ dʒari  du  pun  mæj  labiʔ  mun  bak  nigas  tiaŋ  dun ][ tugau  ɪh  mudip  limʌh  ratus  taun ][ səbəɭum  isɭam  ɭabiʔ  ŋah  sarawak,  tugau  ijaɭah  səurʌŋ  wira ][ dun  pərnah  bərpəraŋ  ŋah  sultan  brunai  jaŋ  məmərintah  sarawak   pada  masa  dun ][ tugau  bujak  bəsɪk  ŋan  nawan  bujak  dun  kədʒᴧm  ŋan  raʔjat    dun ] [ ɭiæn  ɪh  inau  pərəs  ŋah  tugu  tugau  ijaɭah  sərpɪhæn  baɭaŋ   ŋah  ɭaɪn- ɭaɪn ] [ cərɪta  kəduah  pasəɭ  kəraʤaən  baɾᴐŋ ][ baɾᴐŋ  ɪh  kɘdua  nuan  raʤah ][ tapi  ɭiæn  ɪh,  baɾᴐŋ  jah  pərəs  adalah  səbagaɪ  təmpat  səʤarah  maʔ ][ kəraʤaən  baɾᴐŋ  ɭəɲaep  bujak  raʤah  dun  pərnah  maən  zaɭim ŋah  anak  umɛʔ ][ basdu    kəraʤaən    baɾᴐŋ    musnah    bujak    paŋaɪ    dərəz ][ nawan    nɪkuh    paŋaɪ    du   səbagaɪ    balɪw ][ uaŋ   cərɪta   ɛh   baɾᴐŋ   ubak   nawæn   təlah   tiliɳ   bujak  ɪgɪk   paŋaɪ   dərəz   malui   səlatan   fɪɭɪpɪna ][ tuau    inæn    ŋah    səɭatan    fiɭipina    pun    bərbahasa    hampɪr    sama    ŋan    ɭa    bahasa    məɭanau    bəɭawai ][ carə    udɪp    ɭa   du   pun    atiʔ    bak   sama ][ dun   maʔ   ɭah ][ səbənar  dun,  geɪm  təradisiɔnæɭ  ɭa  məɭanau   ɪh   atiʔ   bak  sama  ŋan  geɪm  ɭa  məɭæju ][ cuma   tuau  məɭanau  nikuh  geɪm  du  kiʔ  ɭah  ŋan  ɭa   məɭæju ][ cᴐntᴐh,  dun  batu  sərəmbæn  tikuh  ɭa  məɭæju,  ɭa  məɭanau   nikuh  geɪm  ɪh  səbagai  pəɭɪk  simit  ][ səɭaɪn  dun,  geɪm   kətɪŋtɪŋ   uaŋ   bahasa  məɭæju  tapi  ɭa məɭanau   nikuh   dun  pəɭɪk    sibəŋ ][ dun  maʔ  lah ] 

 Group 221. Nur Hidayati Miza binti Junaidi (65079)2. Nur Zulaikha binti Mohamed Aziyen (67255)3. Nur Aina Nazirah binti Mohd Rizal (65039)4. Amalin Husna binti Modh Azhar (65397)5. Loy Vi-Vian (66524)

Group 22 1. Nur Hidayati Miza binti Junaidi (65079)2. Nur Zulaikha binti MOhamed Aziyen (67255)3. Nur Aina Nazirah binti Mohd Rizal (65039)4. Amalin Husna binti Mohd Azhar (65397)5. Loy Vi-Vian (66524) 

Permainan Buluh (Tarian Magunatip) Memerlukan 4 orang , 2 orang kanan, 2 orang kiri Memerlukan 4 batang buluh Cara permainannya ialah mengelakkan kaki daripada tersepit dengan buluh tersebut.Luk pun-pun mesti inan apat burur dueh burur pa kabing dueh pa tinueh. Mesti inan apat batang bulu.Cara merot neh iyeh pele kuel na meperitek dengan bulu.[luʔ] [pun] pun] [məsti] [inan] [apat] [burur] [duə] [burur] [pa] [kabiŋ] [duə] [burur] [pa] [tinuəh] [məsti] [inan] [apat] [bataŋ] [buluʔ].[t͡ʃara] [mərot] [nəh] [jə] [inəh] [pəlej] [kukud] [na] [məpəritəʔ] [dəŋan] [buluʔ]

 You can write notes here. And listen to the story at the same time :)

 Bryan Was Speaking in iban language

Bryan was Speaking in Iban 

Iban Language